Runy

Runy

Runy – alfabet runiczny to alfabet używany do zapisu przez ludy germańskie zwane przez nich fuþark. Niekiedy nazwę „runy” odnosi się także do systemów piśmienniczych stosowanych przez ludy tureckie takich jak alfabet orchoński i rowasz Madziarów. Używany również w obrzędach magicznych.

Najstarszy znany zapis runiczny pochodzi z drugiej połowy II wieku. Przedmioty z napisami runicznymi pochodzącymi z tego przedziału chronologicznego, np. miecze, groty, grzebienie, sprzączki, tabliczki odnaleziono na stanowiskach bagiennych w Vimose i Illemose na wyspie Fionia oraz grot z zadziorami pochodzący z Øvre Stabu w Norwegii.

Do ok. 650 r. stosowano fuþark starszy nazwany tak od pierwszych sześciu run: F – U – Þ – A – R – K – , liczący 24 znaki. Później alfabet runiczny zaczął się różnicować: w Norwegii i Szkocji używano fuþarku z 16 lub 19 runami, natomiast w Anglii rozwinął się alfabet fuþork w różnych odmianach, z 24, 28 lub nawet 31 runami. Zmiana nazwy wiąże się ze zmianą czwartej litery runicznej. Runami zapisywano głównie języki germańskie, choć odnaleziono kilka zapisów w łacinie.

Runy były używane do zapisu krótkich inskrypcji w drewnie, metalu czy na kamieniach runicznych. Kształt liter tego alfabetu ułatwiał zapis na takich powierzchniach.

Do run, oprócz ich znaczenia fonetycznego, było także przypisane dodatkowe, słowne znaczenie. Na przykład runa þ (th) oznaczała w fuþarku, tyle co þurisaz (olbrzym).

Fuþark lub futhark – nazwa jednego z alfabetów runicznych.

Nazwa alfabetu „fuþark” powstała z początkowych liter sześciu pierwszych run: Fehu Uruz Þurisaz Ansuz Raido Kaunan

Był to najstarszy typ pisma północnoeuropejskiego, używany przez plemiona germańskie. W Skandynawii (w Norwegii, na Gotlandii i na wyspach duńskich) odnaleziono najstarsze zapiski pochodzące z III i IV w.

Fuþark „starszy” (używany do około VII w.) składał się z 24 symboli, a fuþark „młodszy” (VII-XIII w.) – z 16. Fuþark „młodszy” występował w dwóch odmianach, szwedzko-norweskiej i duńskiej.

Runy
Fehu

Fehu – posiadanie, powodzenie, bogactwo hojność, kulminacja, pomnożenie bogactwa, ciągłe stawanie się, realizacja, spełnienie, pierwotny ogień Potencjał runy: realizacja, spełnienie, pierwotny i niekontrolowany ogień. Przesłanie runy: musisz wiedzieć czego chcesz od życia. Właściwości i zastosowanie: pomnożenie bogactwa, ciągłe stawanie się, realizacja, spełnienie, pierwotny ogień, pomaga w pomnażaniu oraz obrocie pieniędzy. …

Runy
Uruz

Uruz – moc, zdrowie, nieograniczony potencjał i możliwości, siła przetrwania wytrzymałość, witalność, siła, wytrzymałość, harmonia, wolność, zdrowie, pojętność, nieokiełznana siła. Potencjał runy: przestrzeń, z której wszystko bierze swój początek. Przesłanie runy: miej dość odwagi, by zrezygnować z niepotrzebnych rzeczy, gdyż otworzy to przed Tobą nowe możliwości. Właściwości i zastosowanie pomaga …

Runy
Durisaz

Durisaz – witalność, ukierunkowana potęga, zaradność życiowa niezłomność, witalność erotyczna, agresja, opór, moc, siła seksualna, przesilenie, błyskawica, pokonanie wrogów. Potencjał runy: ochrona naturalnego porządku, uwolnienie inspirujących sił. Przesłanie runy: pozbądź się tego, co Ci przeszkadza. Nie wyciągaj pochopnych wniosków, ponieważ możesz poprzez to stworzyć więcej problemów, niż jesteś w stanie …